De kracht van collectief werken
Een inspirerend voorbeeld uit de praktijk van MEEVivenz
Auteur: Patricia van der Put

In een wereld die voortdurend verandert, staat het sociaal werk voor de uitdaging om zich aan te passen aan nieuwe omstandigheden en behoeften. De inzet van wijkgerichte collectieve ondersteuning biedt niet alleen kansen, maar ook de mogelijkheid om gemeenschappen te versterken en individuen in hun kracht te zetten. In dit artikel lees je over een inspirerend praktijkvoorbeeld uit de wijk Crabbehof in Dordrecht. Hier komt een groep vrouwen samen onder de noemer ‘Kom tot bloei’, waar ze elkaar ondersteunen, ervaringen delen en samen groeien.
Gedeelde behoeftes uit de wijk
Op een donderdagochtend parkeer ik mijn fiets bij het al levendige wijkcentrum. Er is een marktje voor de deur en bewoners snuffelen door de kleding en spullen. Na een hartelijk welkom door collega’s Pharaïlda en Naïma, buurtwerkers bij Buurtwerk Dordrecht, mag ik plaatsnemen in een gezamenlijke ruimte. Ik zie twee vrouwen in de lach schieten, terwijl de één de danspasjes van de ander nadoet. De sfeer is ontspannen. Druppelsgewijs lopen er vrouwen naar binnen. Eén van de vrouwen gaat koffie regelen als ze ziet dat dit er nog niet staat.
Van elke maand naar elke week
Aan de hoek van de grote tafel kijkt een jonge vrouw wat onzeker en nieuwsgierig om zich heen. Er komt iemand naast haar zitten en vraagt hoe het gaat. Twee oudere vrouwen zijn de ‘oppastantes’ van de groep, zodat kleine kinderen geen drempel vormen. We zijn in Wijkcentrum De Nieuwe Stoof in de wijk Crabbehof. Vandaag mag ik als gast deelnemen aan de vrouwengroep Kom tot bloei. De groep is ontstaan uit gedeelde behoeftes van vrouwen uit de wijk en is een schot in de roos. Al bij de eerste bijeenkomst in augustus kwamen zo’n 30 vrouwen. Het was de bedoeling om één keer per maand bij elkaar te komen, maar daar dachten de deelnemers anders over: het werd elke week. Met iedere keer een ander thema.
Verbinding en steun
Vandaag is Laura Bikker te gast. Ze is coördinator samenredzaamheid bij De Hoop ggz en komt binnenlopen met het spel Positieve Gezondheid onder haar arm. Het blijkt een mooi middel waaruit prachtige gesprekken ontstaan. Alle leefgebieden komen aan bod, waardoor iedereen wel iets heeft om te delen. Een moeder vertelt over de zorg voor haar kindje met autisme. Het valt haar zwaar en tegelijkertijd is ze dankbaar voor de hulp die mogelijk is. Ze krijgt bemoedigende woorden en tips van andere moeders.
Ondersteunende en wijze woorden
Een andere vrouw benoemt het contrast tussen haar volle leven in Marokko en het helemaal op nul beginnen in Nederland: de taal, je rijbewijs, de cultuur, brieven begrijpen én het leren fietsen. Wat voorheen vanzelfsprekend was moet je nu allemaal opnieuw leren. Dat geeft stress en maakt onzeker. Het zijn flink wat uitdagingen maar de wil en de doorzettingskracht zijn er. Ze lacht door haar tranen heen als ze ondersteunende en wijze woorden ontvangt van de vrouwen om haar heen. Ondertussen biedt iemand aan om de volgende keer samen naar de bijeenkomst te fietsen, omdat ze nog niet alleen met haar fiets de straat op durft.
De kracht van samen
De vrouwen helpen elkaar groeien. Ondanks grote verschillen hebben ze ook veel met elkaar gemeen: ze willen sterker worden, zelfstandiger en zichzelf ontwikkelen. Dat lukt hier. Ze steunen elkaar en delen adviezen. Ze leren van elkaar en inspireren elkaar. Ze brengen elkaar verder en delen wijsheden die ze daarbij helpen. De kracht van verbinding zie je ook in het ontstaan van deze groep. Er werden behoeften uit de wijk gesignaleerd en Buurtwerk Dordrecht, de toekomstmakelaars van de gemeente Dordrecht en Furca sloegen de handen ineen. Collega’s Naïma en Pharaïlda vertellen met twinkelende ogen hoe mooi het is als dingen gaan stromen. Ze benoemen de belangrijke rollen van Melissa Kuipers (Uitvoeringsbrigade gemeente Dordrecht), Diana Khader (toekomstmakelaar gemeente Dordrecht) en Fatima Malaab (Talentontwikkeling bij Furca). Weer zie je daar de kracht van verbinden en samenwerken.
Ontmoeting tussen buurtwerk en sociaal wijkteam
Collega Pharaïlda maakt ook verbinding met het sociaal wijkteam in Crabbehof. Eén keer per week doet ze samen met een sociaal werker uit het wijkteam mee met het spreekuur. Pharaïlda vertelt: ‘Het is belangrijk om elkaar eerst te leren kennen. Vanuit vertrouwen kun je goed samenwerken. Dat heeft tijd nodig. We weten elkaar nu beter te vinden. Ik deel graag een integrale blik vanuit buurtwerk met onze collega’s van het wijkteam. En andersom leer ik weer van hen. Zo kunnen we elkaar versterken. In samenwerking kunnen zoveel mooie dingen ontstaan.’ Op de vraag hoe je in de waan van de dag daarmee begint, zegt Pharaïlda dat het echt geen grote stappen hoeven te zijn. ‘Ga eens met elkaar lunchen. Zo leer je elkaar op een ontspannen manier kennen. Het begint allemaal met ontmoetingen.’
De kracht van verbinding
Vaker nam ik in diverse vormen deel aan collectieve activiteiten en elke keer kan ik me verwonderen over de enorme kracht die ontstaat als een groep mensen bij elkaar is. In verbinding deel je verhalen, is er herkenning en erkenning en ontstaat er ruimte voor ideeën, omzien naar elkaar en groei. Met een warmer hart en een stukje wijzer door deze moedige en inspirerende vrouwen, stap ik weer met een dankbare glimlach op mijn fiets.
Wat levert collectief werken op?
- Themagerichte ontmoetingen versterken de veerkracht en helpen de maatschappelijke meetlat te verlagen, waardoor meer mensen gewoon mee kunnen doen.
- De activiteiten bieden structuur, vergroten sociale netwerken, bieden onderlinge steun en versterken het omzien naar elkaar.
- Je maakt deel uit van je buurt, doet mee en doet ertoe.
- Collectieve activiteiten stimuleren persoonlijke ontwikkeling en competenties.
Lees meer over de collectieve aanpak in dit interview met Hilde van Xanten en Silke van Arum van Movisie met MEEK2.