^

De kracht van collectieve ondersteuning: ‘We hebben echt iets moois te bieden waar we mensen mee verder helpen.’

Collega Moniek Gehring over groepswerk

 

 

​

Auteur: Patricia van der Put

Moniek, adviseur en trainer bij het Expertisecentrum Sociaal Werk, werkt ruim 23 jaar bij MEE. Sinds 2015 is ze coördinator collectieve activiteiten bij MEE Plus Regio Gelderse Poort. ‘Hoewel ik het vaak nog groepswerk noem’ zegt Moniek, ‘want het is begrijpelijke taal en iedereen weet gelijk waar ik het over heb. Ook al is het wel een beetje een geitenwollensokken term.’ Moniek vertelt over de activiteiten die in groepsvorm worden aangeboden, de meerwaarde en wat voorwaarden zijn om collectieve ondersteuning goed vorm te geven. Ook geeft ze 10 tips waarmee je aan de slag kunt in de praktijk.

Kracht vergroten
Collectieve ondersteuning, ook wel groepswerk genoemd, omvat alle vormen van ondersteuning aan meerdere inwoners tegelijkertijd. Voorbeelden zijn contactgroepen (lotgenoten), voorlichting, groep van inwoners met dezelfde vraag, workshops, trainingen en cursussen. Met goed georganiseerd groepswerk vergroten we de kracht van inwoners. We zetten in op preventie, vroeg-signalering en cliëntondersteuning.

Herkenning en verbinding
Moniek vertelt lachend: ‘Laatst vond ik met opruimen nog een werkboek terug van de cursus Geldzaken die ik in 2001 ontwikkeld heb met een collega. Grappig om foto’s te zien van acceptgiro’s, guldens en geldautomaten. Nu gaat de cursus meer over veiligheid. De Cursus Geldzaken is voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Maar ook voor iemand die gewoon moeite heeft met geldzaken. Sinds 2015 werken we in de cursus samen met budgetbuddy’s. Dat zijn vrijwilligers die gekoppeld worden aan deelnemers. De buddy komt ook bij deelnemer thuis om toe te passen wat ze tijdens de training leren. Deelnemers vullen op verschillende momenten vragenlijsten in waarbij we zien dat ze vooruitgang boeken. Laatst gaf ik de cursus in de Neder-Betuwe waar een deelnemer vertelde zich te schamen en eigenlijk niet durfde te komen. Nou, dat had dus íedereen in die groep! Ze vonden herkenning en steun bij elkaar en zaten daar gezamenlijk met hun pijn en schaamte. Het werkt verbindend.’

Verschillende doelgroepen
MEE Plus Regio Gelderse Poort biedt meer cursussen voor mensen met een licht verstandelijke beperking: Weet wat je kan, En nu ik, Supermarkt Safari en Opkomen voor jezelf. Verder zijn er groepen voor partners, ouders en (volwassen) kinderen van mensen met Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) en autisme. Er zijn brussengroepen voor kinderen en jongeren met een broer of zus met een beperking. Voor mensen met autisme zijn er de cursus Eigen Regie, een autismesoos en vriendenkringen.

Meerwaarde en kansen
Om de cursuskalender gevuld te krijgen gaat heel wat vooraf. Moniek geeft aan dat het belangrijk is dat iedereen het belang van groepswerk ziet. Ze vervolgt: ‘We zien dat mensen in dezelfde situatie veel van elkaar leren. Ze vinden herkenning, steun en erkenning bij elkaar. Dat krijg je met individuele ondersteuning niet voor elkaar. Groepswerk werkt hierdoor ook preventief waardoor het efficiënter is en dus minder geld kost.’ Moniek vertelt dat het invullen van de cursuskalender in de praktijk nog wel eens lastig is: ‘Zeker als er wachtlijsten zijn, zie je dat van elkaar verwacht wordt dat individuele vragen voorgaan. Het kan verrassend zijn als je door een groepswerkbril naar de hulpvragen op de wachtlijst kijkt. Vanuit je functie als sociaal werker kun je op die manier groepswerk uitvoeren.’

Ervaringsdeskundigheid
Moniek en haar collega’s proberen bij het ontwikkelen van cursussen ervaringsdeskundigen te betrekken. Zo heeft ze pas de cursus Geldzaken aangepast: ‘Ik ben gaan zitten met een deelnemer die aangaf welke onderwerpen meer aandacht mogen, welke werkvorm ze te spannend vond en hoe ze de regelmaat van de cursus ervaart. Ik ga dan toch ook weer anders kijken. Dat is heel waardevol.

De cursus Eigen Regie geven we samen met een ervaringsdeskundige. Die brengt op haar manier gesprekken op gang. Hierdoor zie je dat het voor deelnemers makkelijker is om open te zijn. De trainer en ervaringsdeskundige bereiden samen de bijeenkomsten voor. Met haar perspectief is het nóg beter aangepast. Als je met een ervaringsdeskundige werkt, wil je eigenlijk niet meer zonder.’

Netwerk in sociaal domein
Moniek vertelt dat zij en haar collega’s voor groepswerk ook samenwerken met netwerkpartners. ‘De Autisme partnergroep wordt vormgegeven met de NVA en de cursus Girls Talk met de GGD. De vriendenkring Autisme Nijmegen is een samenwerking met Bindkracht 10 en in Renkum wordt bij de brussengroep samengewerkt met Renkum voor Elkaar. Dit werkt versterkend.’

Uitdagingen
In de praktijk zijn er soms ook tegenslagen. Moniek: ‘een cursus kan bijvoorbeeld niet doorgaan omdat er te weinig deelnemers zijn. We kijken dan naar alternatieven voor de mensen die zich wel hebben aangemeld. Goede communicatiemiddelen zijn nodig om een cursus goed onder de aandacht te brengen. Ook moet je uitgaan van een aanlooptijd. Een cursus moet zeker twee keer aangeboden zijn voordat het gaat lopen. Groepswerk is net zo belangrijk als individuele ondersteuning en het is niet alleen werk voor de uitvoering, maar voor meer onderdelen in de organisatie. Denk aan de afdeling financiën, communicatie, ICT en leidinggevenden. Het is fijn dat er een Projectleider Groepswerk aangesteld wordt. Daar laat de organisatie mee zien dat ze dit belangrijk vindt.
We hebben echt iets moois te bieden waar we mensen mee verder helpen.’

 

Monieks tips voor professionals

  1. Je hoeft niet zelf het wiel uit te vinden. Vraag bij mij of Wilma Gerritsen (Expertisecentrum Sociaal Werk) na of er al een bestaand draaiboek is en materiaal voor een training.
  2. Met mij en Wilma kun je ook goed sparren over je ideeën en wensen.
  3. Doe een beroep op de kennis en ervaring van collega’s die de activiteit (cursus, lotgenotencontact e.d.) al verzorgd hebben.
  4. Volg bij MEEK2 de training ‘Train je trainingsvaardigheden.’
  5. Laat je niet tegenhouden door weerstand in je omgeving.
  6. Geef ruime aandacht aan communicatie-uitingen. Dit is echt cruciaal. Denk aan de lokale media, je collega’s en je netwerkpartners.
  7. Zet vrijwilligers en ervaringsdeskundigen in. Betrek ervaringsdeskundigen bij het ontwikkelen van je cursus.
  8. Werk samen met netwerkpartners.
  9. Geef niet snel op. Er is aanlooptijd nodig en zet extra communicatie-uitingen in als dat nodig is. Laat je niet ontmoedigen en blijf doorzetten!
  10. Lees dit artikel om je doelgroep beter te bereiken.