‘Bedenk wat jouw team veel tijd kost en laat techniek je helpen.’
Interview met Annemarie de Vries over digitale ontwikkelingen en innovaties in het sociaal werk
Auteur: Patricia van der Put
Al langere tijd is Annemarie geboeid door technologische mogelijkheden die helpend kunnen zijn in zorg en welzijn. Vanuit haar nieuwsgierige en avontuurlijke aard denkt ze regelmatig dat moet toch makkelijker en leuker kunnen? Eerder werkte ze in de GGZ-verslavingszorg, het ziekenhuis, bij MEE Gelderse Poort en sinds een jaar werkt ze als innovatiemanager bij MEEVivenz.
Waar het beter kan
Annemarie vertelt: ‘Blended werken (mix tussen fysiek en digitaal) levert niet alleen tijdswinst op, maar kan ook veel voor mensen betekenen. Zo herinner ik mij een arts die bij een project zei: ‘Daar ben ik toch geen dokter voor geworden?’ Totdat hij zag wat het opleverde voor een patiënt, een ernstig zieke jonge vrouw met een druk gezin. Door de begeleiding op afstand betekende dit een afspraak vanuit haar eigen huis. Zij hoefde dan niet meer ver te reizen voor 10 minuten controle. Zo’n oplossing werkt natuurlijk niet altijd, want iedereen is anders. Maar we moeten af van de standaard dat alles fysiek moet als we zien dat het beter kan.’
‘Digitale’ rugzak met tools
De droom van Annemarie is dat we elke professional uitrusten met een gevulde digitale rugzak. ‘Wat je gebruikt uit de rugzak is afhankelijk van de mogelijkheden van de client, je opdracht, doelgroep(en), vraagstuk en functie. Zo kan een cliëntondersteuner een andere tool uit de rugzak inzetten als een gedragsdeskundige. We willen stapje voor stapje de rugzak vullen en kijken wat helpend kan zijn voor de inwoner. Weet je, technisch kan bijna alles, maar het gaat erom wat helpend is voor cliënten en wat past in ons werk. En hoe mooi zou het zijn als er een kralenketting in je digitale rugzak zit die verbonden is met andere organisaties? Verbinding in het sociaal domein gaat ook over digitaal verbinden.’
Mee in de trein
Waarmee de rugzak gevuld wordt is sterk in ontwikkeling,’ duidt Annemarie. ‘Professionals hebben daar een grote rol in want zij dragen enorm veel kennis om de juiste keuzes te maken. Soms zal er ook iets in de rugzak zitten wat niet ideaal is en er weer uit moet, of het weegt te zwaar. De professional kan juist ook aangeven wat niet werkt en waar een rem op moet. De uitdaging is om iedereen in de trein van technologische ontwikkeling te laten stappen, want die is niet meer te stoppen. Het is de realiteit van vandaag en de vraag is: hoe gaan we hiermee om? Organisaties die dit slim doen vergroten hun overlevingskans.’
Samen uitproberen
Annemarie vervolgt: ‘Het wordt echt niet allemaal digitaal, wat wel eens gedacht wordt. Fysieke ontmoeting en elkaar in de ogen kijken blijft super waardevol. Maar we weten inmiddels, ook door corona, dat digitaal contact maken met inwoners ook goed mogelijk is. Je kunt prima digitaal en fysiek contact afwisselen. En we zien dat het voor inwoners ook heel handig en drempelverlagend kan zijn. Ook zijn er altijd kwetsbare mensen die worstelen en dan is het de taak van de professional om dan ondersteuning te bieden. Bij sommige inwoners is het nodig ze bij de hand te nemen. Samen kun je dingen uitzoeken en proberen. Daarin mag je ook fouten maken.’
Voorbeelden
‘Stel’, vertelt Annemarie, ‘je wilt een inwoner activeren in meedoen in de samenleving. Dan kan iemand geholpen zijn met een digitale tool om in de actiestand te komen. Een voorbeeld is Compaan, waarbij deels zorg via een speciaal ontwikkelde IPad voor ouderen gaat. Naast de thuiszorg heeft de familie ook toegang tot de Compaan. Dit maakt contact binnen het netwerk gemakkelijker, want iemand kan ook digitaal aansluiten bij een ouderensoos. Een ander voorbeeld is Ozo verbindzorg, een gratis tool waarmee je samen met de cliënt het netwerk kan organiseren. Dit kan een netwerk van professionals zijn maar ook van persoonlijke contacten. De inwoners bepaalt zelf wie in het Ozo platform komt. Als professional kun je daar inwoners mee helpen. Het zal niet de oplossing voor alles zijn, maar het zorgt wel voor samenwerking en verbinding.’
Toegang cliënten
‘Ik verwacht dat onze cliënten in de toekomst meer zelf en meer vanuit huis kunnen doen nog voordat ze een professional gezien hebben,’ vervolgt Annemarie. ‘Online kunnen ze bijvoorbeeld filmpjes op thema vinden, chatten met een professional, apps vinden of zich aanmelden voor groepsgerichte cliëntondersteuning. Zo wordt de druk op professionals hopelijk lager en kunnen zij hun kostbare tijd besteden aan cliënten die 1 op 1 hulp nodig hebben. We gebruiken vaak whatsapp maar je kunt ook nadenken over een chatspreekuur. Laagdrempelig voor inwoners en in een wekelijks chatspreekuur kun je veel vragen efficiënt beantwoorden. Vaak is het gewoon doen en uitproberen in de praktijk. Bedenk wat jouw team veel tijd kost, hoe dat anders zou kunnen en laat techniek je helpen. Sluit ook aan bij partners in het netwerk die hier al mee bezig zijn, dan hoeven we niet zelf het wiel uit te vinden.’
Anders denken en doen
Annemarie ziet dat het van de professional in het sociaal domein veel kan vragen: ‘Het dagelijkse werk is knetterdruk. De vraag zal blijven stijgen dus nieuwe manieren van werken zijn noodzakelijk om dit te doorbreken. Voor de toekomst is een andere mindset nodig. Nu is fysiek het startpunt, maar wat als digitaal het startpunt is? Mensen zullen vanwege het personeelstekort het vaker zelf en met hun netwerk of lotgenoten moeten gaan doen. Het hoeven ook echt geen ingewikkelde tools te zijn. Er staan mensen op de wachtlijst die uit de voeten kunnen met digitale ondersteuning. Uiteindelijk kan het zijn dat een inwoner een professional nodig heeft, maar in de tussentijd kunnen we wel al iets betekenen. Om anders werken te versnellen zou elke maand één dag besteden aan digitale ontwikkeling en innovatie ideaal zijn. Dat is niet gemakkelijk, want de cliënt gaat vaak voor. Toch moeten we het ergens doorbreken om verder te kunnen in de toekomst. En ben je als professional digibeet? Geen zorgen, want we doen het samen en stap voor stap. Ik hoop oprecht dat medewerkers innovatie leuk gaan vinden als onderdeel van hun werk. Al je kennis en kunde zet je in op een vraagstuk en samen bedenken we slimme oplossingen.’